Người Việt Nam ta có tục chôn cất người chết và chăm sóc mộ phẩn một cách chu đáo chứ không hỏa thiêu như một số nước Tây Âu khác. Đối với một người qua đời cẩn phải có hai lần mai táng, lần đầu là chôn thi hài người chết để trong áo quan bằng gỗ, gọi là hung táng; lần thứ hai là bốc mả lên, đựng hài cốt người chết vào tiểu đem chôn ở nơi khác, gọi là cát táng.
Ngôi hung táng gọi là mả và phải đắp hình chữ nhật, ngôi cát táng gọi là mộ và phải đắp hình tròn.
Kiêng kỵ trong việc để mả
Theo phong tục của người Việt Nam, chăm sóc mộ phần tổ tiên là một việc hệ trọng nên có rất nhiều điều kiêng kỵ xung quanh công việc này, cụ thể như sau:
Kiêng trèo lên mả, kiêng đụng cuốc thuổng vào mả
- Theo quan niệm dân gian, nếu trèo lên mả hay đụng cuốc thuổng vào mả (đặc biệt là ba ngày sau khi chôn cất) thì sẽ bị động mả, gia đình con cháu sẽ gặp tai họa.
Kỵ để mặt trời soi vào thi hài khi cải cát
Người xưa cho rằng, người chết thuộc về cõi âm, còn mặt trời là dương, nếu để mặt trời trực tiếp dọi vào hài cốt thì hài cốt sẽ bị hao mòn, dần dần sẽ tiêu hết. Vì vậy, người ta thường làm lễ cải cát vào sáng sớm hoặc trong đêm.
Kỵ cải cát khi ngôi mả có một trong các hiện tượng sau:
+ Phẩn đất bên trên và xung quanh mả ngày một to ra, đẩy thêm mặc dù không có ai đắp thêm.
+ Cỏ trên mả ngày một xanh tốt hơn hẳn cả ở chân mả và khu vực xung quanh. .
+ Thấy con rắn vàng sống ở khu mả
+ Khi mở tấm ván thiên ra thấy có dây tơ hồng quấn quanh thi hài.
+ Đất ở khu mả toả hơi ấm áp, trong huyệt khô ráo không có nước chảy hoặc có nhũng giọt nước trắng đọng lại như sữa.
Người xưa cho rằng, những ngôi mả có một trong các hiện tượng trên là mả đã kết phát, nếu gia đình nào đào ngôi mả kết phát lên thì con châu sẽ bị lụn bại, khốn khó nên người ta tối kỵ việc cải cát những ngôi mả này.
Kiêng kỵ trong việc chăm sóc mộ phần
Sau khi làm lễ cải cát, người ta đem hài cốt xếp vào trong một chiếc tiểu rối chọn nơi đất tốt để chôn. Đây là ngôi mộ vĩnh viễn của người quá cố nên con cháu thường chọn đất và chăm sóc rất cẩn thận. Trong việc chăm sóc mộ phần này có nhũng điều kiêng kỵ như sau:
Kỵ đặt mộ ở thế đất có dòng nước xoáy vào chân mộ:
- Người ta cho rằng, nếu mộ bị nước xoáy lâu ngày thì dễ bị mất mộ. Mộ bị con đường đâm thẳng vào là thế đất không tốt. Nếu đặt mộ ở nhũng nơi nói trên thì mộ dễ bị “động” , con cháu gặp nhiều rủi ro trong làm ăn, sức khỏe, cuộc sống.
Kỵ đặt mộ ở rìa đường:
- Những thế đất có tên là đuôi rắn, tai trâu, tai voi, vó ngựa là thế đất xấu. Theo quan niệm dân gian, những thế đất trên đều không tốt. Nếu đặt mộ ở nơi này thì con châu sẽ bị người khác đè đầu cưỡi cổ và suốt đời nghèo túng.
Kỵ đặt mộ ở nơi mà ngay trước mặt đã có mộ của nhà khác án ngữ:
- Người ta quan niệm rằng, ngôi mộ nào mà có mộ của nhà khác án ngữ ngay trước mặt thì bao nhiêu bổng lộc người ta hưởng hết, còn bao nhiêu tai họa thì mình phải hứng chịu cả.
Kỵ đặt mộ theo hướng xung với tuổi của người nằm dưới mộ:
- Dân gian quan niệm nếu đặt mộ theo hướng này thì trong nhà không yên, con cháu không khá được.
Kỵ rễ cây đâm xuống xuyên vào trong tiểu:
- Tiểu trơ ra khỏi mô đất, mất nắp tiểu để hở hài cốt ra ngoài lag những điều tối kỵ. Người xưa quan niệm rằng, nhũng ngôi mộ bị một trong các hiện tượng trên là do con cháu không chăm nom mộ phần cẩn thận. Gia đình nào để mộ phẩn như vậy thì gia phong ngày một xuống dốc, bại hoại, trong nhà luôn luôn có sự mâu thuẫn, lục đục…